How to… EXPOSURE VALUE ค่าความสว่างที่ควรรู้ก่อนปรับตั้ง
คุณอาจจะสงสัยว่าหน่วย “EV” ที่เคยผ่านตาจากหลายๆ แห่งใน แวดวงกล้องและการถ่ายภาพคืออะไร?… EV เป็นหน่วยวัดมาตรฐานที่ใช้ กันอย่างแพร่หลายในอุตสาหกรรมการบันทึกภาพของโลกนับตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันและคุณเองก็เกี่ยวข้องกับมันอยู่เสมอโดยไม่รู้ตัว หน่วย “EV” ที่ว่านี้คืออะไร? มันมาจากไหน? และเราจะเข้าใจ มันได้อย่างไร?คอลัมน์นี้มีคำตอบ มาลองศึกษากันดูได้เลย…
สำหรับในแวดวงของกล้องและการถ่ายภาพแล้ว “EV” ย่อมาจาก “Exposure Value” หรือค่าของการเปิดรับปริมาณแสงที่เข้าสู่ฟิล์มหรือเซนเซอร์รับภาพ ซึ่งเป็นผลมาจากปัจจัยของ “รูรับแสง” และ “สปีดชัตเตอร์” โดยที่ EV จะไม่ได้สนใจลักษณะของภาพที่เกิดขึ้น แต่จะเป็นการอ้างอิงถึงปริมาณแสงหรือระดับความสว่างของภาพเท่านั้น ดังนั้นในความหมายของ EV เดียวกัน ไม่ว่าคุณจะใช้ค่าสปีดชัตเตอร์หรือรูรับแสงที่ต่าง กันแต่ได้ภาพที่มีความสว่างที่ไม่แตกต่างก็จะนับว่าอยู่ในระดับ EV เดียวกัน อย่างเช่นภาพ ประกอบนี้คุณจะเห็นได้ว่าลักษณะของภาพนั้นแตกต่างกันเพราะค่าการเปิดรับแสงต่างกันอย่างมาก แต่ก็ได้ความสว่างของภาพในระดับเดียวกัน มันจึงเป็น EVเดียวกัน ระดับการเพิ่มขึ้นหรือลดลงของหน่วย EV นั้นก็คือขั้นที่เรารู้จักคุ้นเคยกันว่า “Stop” ดัง นั้น 1EV ก็หมายถึง 1 สตอปนั่นเอง คอนเซปต์ของ EV นั้นถูกคิดค้นขึ้นโดยโดยบริษัทของเยอรมันที่ชื่อ Friedrich Deckel ในปีค.ศ. 1950 ซึ่งมีความต้องการที่จะหาค่าความสัมพันธ์ระหว่างสปีดชัตเตอร์และรูรับแสง (เช่น 1/125 ที่ F/16) โดยใช้หมายเลขเพียงชุดเดียว (เช่น แทนที่ความหมายของสปีดชัตเตอร์ และรูรับแสงที่สัมพันธ์กันด้วยเลข 15) ซึ่งจะส่งผลดีเป็นอย่างมากต่อผู้ใช้งานมือใหม่ที่ยังไม่ ค่อยเข้าใจเรื่องการปรับค่าเปิดรับแสงของทั้งสองปัจจัยดีพอ แต่ปรากฏว่าผลจากความสำเร็จใน ครั้งนั้นกลับส่งผลดีต่อนักถ่ายภาพผู้มากประสบการณ์ด้วย เพราะมันทำให้การปรับตั้งค่าการ เปิดรับแสงสามารถทำได้รวดเร็วมากยิ่งขึ้น ที่สำคัญก็คือ การคิดค้นในครั้งนั้นได้ส่งผลต่อการพัฒนากล้องถ่ายภาพระบบอัตโนมัติใน ยุคถัดมาด้วยเพราะระบบอัตโนมัติของกล้องสามารถใช้ระบบ EV นี้ในการอ้างอิงถึงการปรับ เปลี่ยนค่าการเปิดรับแสงโดยที่ผู้ใช้งานไม่ต้องกำหนดอะไรหรือระบบของกล้องสามารถปรับ ปัจจัยส่วนหนึ่งที่เหมาะสมได้ในขณะที่อีกปัจจัยหนึ่งจะมาจากการกำหนดของผู้ใช้ในระบบกึ่ง อัตโนมัติเช่น ผู้ใช้กำหนดค่ารูรับแสง ระบบของกล้องจะปรับค่าสปีดชัตเตอร์ที่เหมาะสมตาม อย่างที่เราคุ้นเคยกันในปัจจุบันนี้นั่นเอง
ระบบของ EV นั้นจะเป็นการอ้างอิงไปที่ผลของภาพถ่ายซึ่งมีค่าเป็นกลาง ไม่สว่างหรือมืด ภาพที่ได้ออกมาจะเห็นความสว่างที่ชัดเจน ในตารางค่าความสัมพันธ์ระหว่างรูรับแสง (f-number) และสปีดชัตเตอร์ ซึ่งมีหน่วยเป็นวินาทีและนาที(นาทีจะมี m กำกับอยู่หมายถึง minute) ซึ่งเมื่อ คุณดูแล้วก็จะเห็นว่าในแต่ละระดับ EV นั้นสามารถบอกลักษณะของภาพได้ว่ามี ปริมาณแสงจริงในสภาวะแวดล้อมเท่าใด ยกตัวอย่างเช่น ที่ระดับ -3EV ซึ่งกล้อง PENTAX KP ยังสามารถจับโฟกัสอัตโนมัติได้ อยู่นั้นเป็นระดับที่มีปริมาณแสงน้อยมาก เพราะคุณต้องใช้สปีดชัตเตอร์ที่ 8 วินาทีร่วม กับรูรับแสง F/1จึงจะสร้างภาพที่มีความสว่าง ได้หรือถ้าใช้F/8 ก็จะต้องใช้สปีดชัตเตอร์นาน ถึง 8นาทีเลยทีเดียว ดังนั้นจึงพอจะอนุมานได้ว่า นั่นเป็นระดับแสงสว่างภายใต้แสงจันทร์นั่นเอง ระดับแสงที่เราถ่ายภาพในเวลากลางวันทั่วไปคือกี่ EV? หากเราใช้ปัจจัย ของสปีดชัตเตอร์ที่ 1/125 วินาทีที่ F/5.6 ซึ่งเราใช้ถ่ายภาพกันทั่วไป คุณก็จะพบ ว่ามันเป็นระดับ 12EV ระบบอัตโนมัติและกึ่งอัตโนมัติของกล้องถ่ายภาพในยุคปัจจุบันก็จะทำการ คำนวณค่าการเปิดรับแสงโดยอ้างอิงจากชุดตัวเลขของ EV เหล่านี้ โดยที่ระบบ วัดแสงของกล้องจะประเมินปริมาณแสงที่ผ่านเข้ามาเพื่อตรวจสอบว่าเป็นระดับEV ที่เท่าใด จากนั้นก็คำนวนค่าการเปิดรับแสงที่เหมาะสมทั้งสองค่าในโหมดอัตโนมัติหรืออีกหนึ่งค่าที่เหมาะสมร่วมกับอีกหนึ่งค่าที่ผู้ใช้เป็นผู้กำหนดในโหมด กึ่งอัตโนมัตินั่นเอง
คุณอาจจะสงสัยว่า แล้วค่า ISO หรือค่าความไวแสงซึ่งเป็นอีกหนึ่งปัจจัย ของความสว่าง/มืดของภาพถ่ายล่ะ? ในการเทียบด้วยระดับ EV นั้นเป็นเรื่องของสองปัจจัยโดยเฉพาะ ซึ่งในการ เทียบเคียงแสดงผลจะกำหนดที่ค่า ISO หนึ่งเสมอ เช่น ISO 100 หรือ 200 ซึ่ง ผู้เทียบจะแสดงค่า ISO กำกับเอาไว้ด้วย เช่น ทดสอบค่า EV ที่ ISO100 เป็นต้น ซึ่งในการรายงานผล EV โดยทั่วไปแล้วจะใช้ค่า ISO 100 – 200 ระบบอัตโนมัติและกึ่งอัตโนมัติของกล้องถ่ายภาพจะทำการคำนวณโดยมี เรื่องของค่า ISO เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย นอกจากนี้ยังต้องนำเรื่องของการชดเชย แสง (+/-) ที่สั่งการโดยผู้ใช้เข้ามาคำนวณด้วยเช่นกัน มีการเทียบเคียงระดับของปริมาณแสงเป็น EV กับลักษณะของแสงใน ธรรมชาติให้พอเห็นภาพใกล้เคียงได้ง่ายขึ้นอยู่ด้วย เช่น : 16EV = แสงอาทิตย์ที่ชายหาดหรือลานหิมะในช่วงกลางวัน • 13EV = แสงอาทิตย์ในช่วงที่มีเมฆมาก ไม่ค่อยปรากฏเงา • 12-14EV = สองชั่วโมงก่อนพระอาทิตย์ตก 5-7EV = แสงภายในอาคารบ้านเรือน -3 – -2EV = แสงพระจันทร์เต็มดวงที่ความสูงมากกว่า 40 องศา • -6EV = แสงดาวในคืนเดือนมืด เรื่องของ EV หรือ Exposure Value นั้นอาจจะไม่ถึงกับมีความสำคัญ โดยตรงต่อเรามากนัก หากแต่มันเป็นความรู้รอบกล้องที่เราสามารถนำไปใช้งาน หรือทำความเข้าใจกับภาพหรือความสามารถของอุปกรณ์ที่เราต้องใช้งานได้ หากในอนาคตเราเห็นกล้องถ่ายภาพรุ่นใหม่ที่บอกว่าสามารถจับโฟกัส อัตโนมัติได้ในระดับ -6EV คุณคิดว่ามันจะน่าสนใจขนาดไหน?