10 เรื่องที่ต้องรู้เกี่ยวกับส่วนประกอบขาตั้ง
เพื่อนๆที่กำลังตัดสินใจซื้อขาตั้ง หรือมีขาตั้งใช้อยูแล้ว วันนี้มาลองทบทวนความรู้เกี่ยวกับส่วนประกอบของขาตั้งกันหน่อยว่ามีอะไรบ้าง และเรียกชื่อตรงกันไหม…
1.ขาตั้งมีกี่ประเภท ?
ขาตั้งกล้องจะแบ่งเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ แบบสามขา หรือเรียกว่า Tripod กับขาตั้งแบบเดี่ยว หรือเรียกว่า Monopod มีรูปแบบการใช้งานที่แตกต่างกัน ถ้าต้องการความนิ่งเป็นระยะเวลานานก็สามขา แต่ถ้าต้องการถ่ายเทน้ำหนักลดภาระชั่วครู่ชั่วคราวก็มองไปที่โมโนพอด
2.ลักษณะหัวขาตั้งมีกี่ประเภท ?
หัวขาตั้งก็จะแบ่งเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ แบบหัวสามทาง(Pan Head) และหัวบอล (Ball Head) ทั้งสองประเภทต่างออกแบบมาหลากหลายรุ่นให้รับน้ำหนักได้แตกต่างกัน ลักษณะการใช้งานหัวสามทางเน้นการควบคุมทิศทางองศาแนวราบ และแนวตั้ง ที่แน่นอน แตกต่างจากหัวบอลที่ต้องการปรับทิศทางที่รวดเร็ว และสามารถปรับทิศทางในมุมแปลกๆ พกพาง่ายไม่เกะกะ
3.เพลทQuick Release คืออะไร ?
เป็นหัวขาตั้งที่มีเพลทถอดเข้า-ออกได้รวดเร็ว ด้วยการนำไปติดไว้กับกล้องก่อนแล้วจึงนำมาใส่ล็อกเข้ากับฐานเพลทเวลาจะใช้งาน ซึ่งส่วนใหญ่จะออกแบบให้เป็นระบบปลดล็อกแบบ 2 ชั้น เพื่อป้องกันความผิดพลาดไม่ตั้งใจ มีด้วยกันหลายขนาด แต่ที่นิยมมากในปัจจุบันจะเป็น Arca Style
4.ปลายขามีกี่แบบ ?
ส่วนปลายของขาตั้งท่อนสุดท้าย ทำหน้าที่สัมผัสบริเวณพื้นที่ต้องการจะกางขาตั้ง ออกแบบมา 2 แบบหลักๆ ได้แก่ แบบปลายขายาง และแบบปลายขาเหล็กแหลม(ขาจิกทราย) ขายางจะช่วยป้องกันการลื่น และไม่เกิดความเสียหายต่อพื้นผิวที่สัมผัส ส่วนขาเหล็กแหลมเหมาะกับใช้ในพื้นที่เป็นทราย พื้นดิน หรือกางเพื่อต้องการความเสถียร ถ่ายน้ำหนักลงพื้นได้ดีที่สุดไม่ให้เกิดอาการไถล
5.ระบบล็อก แบบบานพับ ?
ขาตั้งที่ใช้ระบบล็อกความสูงของขาแต่ละท่อน ด้วยบานพับ(Flip Locked) เป็นที่นิยมมานานหลายทศวรรษ ด้วยความง่าย สะดวก มองเห็นได้เลยว่าล็อกหรือยัง แต่บางคนอาจไม่ชอบการง้าง หรือมีปัญหาเวลพกไปแล้วชอบเกี่ยวกับสิ่งของ วัสดุที่ใช้ผลิตก็มีทั้งโลหะและพลาสติกABS สามารถปรับจูนระดับการง้างล็อกได้
6.ระบบล็อก แบบหมุน ?
ระบบหมุนล็อก แม้จะไม่เป็นที่นิยมในช่วงแรกเพราะต้นทุนการผลิตมีราคาสูง จึงมีขาตั้งเพียงไม่กี่รุ่นที่เลือกใช้ระบบนี้ แต่ในทศวรรษหลังระบบหมุนกลับเป็นที่นิยมแพร่หลาย มีจุดเด่นในเรื่องการปลดล็อกที่จะมีระบบ Air Cushioned มาช่วยป้องกันการคลายล็อกไม่ตั้งใจจนขาตั้งล้มได้ หรือช่วยรับน้ำหนักอุปกรณ์ไม่ให้กระแทกเวลาปรับความสูงของขาตั้ง บางคนมักบอกว่าระบบนี้กางได้ช้า นั่นเป็นเพราะยังไม่ชินกับรูปแบบ แต่หากเข้าใจวิธีการคลายล็อก ระบบนี้จะสามารถยืด-หดขาตั้งได้รวดเร็วมาก
7.ระบบปรับความหนืดมีไว้ทำไม ?
Friction หรือระบบปรับความหนืดของหัวบอล ออกแบบเพื่อป้องกันปัญหาคลายล็อกลูกบอลแล้วกล้องคว่ำกระแทก การออกแบบให้มีความหนืดมาช่วยเกาะลูกบอลเอาไว้ตามน้ำหนักของอุปกรณ์จะช่วยชะลอไม่ให้อุปกรณ์กระแทกตามแรงโน้มถ่วงโลกแบบง่ายดาย เมื่ออุปกรณ์หนักก็ควรปรับความหนืดให้มากขึ้นตามไปด้วย และเมื่ออุปกรณ์น้ำหนักเบาก็ควรคลายความหนืดให้น้อยลงไปด้วยมิฉะนั้นจะกลายเป็นการงัดไปแทน
8.แกนกลางมีหน้าที่อะไร ?
แกนกลาง หรือ Center Column ทำหน้าที่ยืดความสูงของขาตั้ง หรือถอดแกนกลางสลับเอาหัวลงด้านล่างเพื่อถ่ายภาพมาโคร และอีกหน้าที่ที่นักถ่ายภาพนิยม คือ การปรับแกนกลางให้ขนานกับพื้น สำหรับถ่ายภาพจากมุมด้านบน (Top View) ที่นิยมกันตอนนี้ รองรับการถ่ายภาพอาหาร สินค้า หรือการนำกล้องมาตั้งมากกว่าหนึ่งตัวเพื่อถ่ายภาพพร้อมกันในคราวเดียว
9.Min. Height คืออะไร ?
การปรับระดับความสูงของขาตั้งได้ต่ำที่สุด เป็นคุณสมบัติที่ต้องมีระบุให้นักถ่ายภาพประกอบการตัดสินใจ เพื่อรองรับการถ่ายภาพตามที่ผู้ใช้ต้องการนำไปใช้งาน
10.Max Height คืออะไร ?
การปรับระดับความสูงให้ได้มากที่สุดของขาตั้งรุ่นนั้นๆ ก็เป็นคุณสมบัติที่เป็นประโยชน์ต่อนักถ่ายภาพในการตัดสินใจเลือกซื้อ เพื่อให้ตรงวัตถุประสงค์การใช้งาน
นี่แหละปัจจัยความเข้าใจพื้นฐานของอุปกรณ์ที่ เรียกว่า “ขาตั้งกล้อง”