GR พาเที่ยว… ย่านสี่กั๊กพระยาศรี by Supasit Srisawathsak
“ผ่านย่านสี่กั๊ก แวะพักสักนิด ไหว้เจ้าพ่อเสือ จิบกาแฟ กล้องเล็กๆนี่ ถ่ายมันจิมๆ ”
ห้วงความคิดของคุณโจ้ ศุภสิธ ศรีสวัสดิ์ศักดิ์ ที่พาให้เดินแวะเวียนไปถ่ายภาพแถวย่านเก่าแก่ของเมืองหลวง “ สี่กั๊กพระยาศรี ” ด้วยกล้อง Ricoh GR IIIx กล้องเล็กที่ให้ทางยาวโฟกัส 40mm F/2.8 กับนิยามส่วนตัวว่า “ Comfort Compact ”
ก่อนจะไปเดินถ่ายภาพก็มาทำความรู้จักกับที่มาที่ไปของชื่อเรียกสถานที่กันก่อน เวลาไปเดินถ่ายภาพจะได้เกิดแรงบันดาลใจ หรือเข้าใจบริบทของย่านนี้ เพื่อเป็นประโยชน์ในการเลือกธีม หรือใช้โทนสี
คำว่า กั๊ก ภาษาจีนแปลว่า “แยก” คนลากรถในสมัยนั้นจะเรียกสามแยกว่า ซากั๊ก และเรียกสี่แยกว่า สี่กั๊ก และเมื่อเรียกรถมาบริเวณนี้จึงบอกว่าไป สี่กั๊กบ้านพระยาศรี
สี่แยกนี้ที่เกิดจากการบรรจบกันของถนน ระหว่างถนนเจริญกรุง, ถนนเฟื่องนคร และถนนบ้านหม้อ บริเวณบ้านของพระยาศรีสหเทพ (นามเดิม ทองเพ็ง เป็นต้นสกุล ศรีเพ็ญ) ตั้งอยู่เชิงสะพานมอญ มีตำแหน่งเป็นสมุหนายกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 มีบทบาทสำคัญในการทำสัมปทานไม้สักขอน สร้างรายได้เข้าคลังหลวงมากมายมหาศาล
ซึ่งพระยาศรีสหเทพ (ทองเพ็ง) เป็นหลานปู่ หลวงรักษ์เสนา (จำรัส) ซึ่งเป็นน้องชายต่างมารดาของ เจ้าพระยามหาเสนา ต้นสกุลบุนนาค และหลานตาของเจ้าพระยารามจตุรงค์ หรือพระยารามัญวงษ์ (รามัญวงศ์) พระยาศรีสหเทพ (ทองเพ็ง) จึงมีเชื้อสายแขกเปอร์เซียจากทางบิดา และมีเชื้อสายมอญจากทางมารดา
ท่านเป็นผู้รวบรวมแรงงานชาวมอญ ที่ตั้งบ้านเรือนอยู่ละแวกสี่แยกพระยาศรี ที่ชาวบ้านเรียกว่า ‘สี่กั๊กพระยาศรี’ ก่อสร้างสะพานข้ามคลองคูเมืองเดิม จึงเรียกสะพานดังกล่าวว่า ‘สะพานมอญ’ ใครผ่านไปผ่านมาแถวนี้คงเคยได้ยินมาบ้าง..
อาคารเก่าที่น่าสนใจตลอดสองข้างทางสร้างขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 5 ทรงมีพระบรมราชโองการให้ขยายถนนบำรุงเมืองในปี พ.ศ. 2413 และโปรดให้สร้างตึกแถวตั้งแต่ถนนบำรุงเมืองเรื่อยมาจนถนนเฟื่องนคร ซึ่งก็จะมีบริษัท ห้างร้านที่รุ่งเรืองในอดีตมากมาย ถ้าเดินเลยมาทางแพร่งภูธร ถนนตะนาว จะมีร้านข้าวเหนียวมูนชื่อดัง นามว่า ก.พานิช เปิดขายมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2475 หรือกว่า 90 ปีมาแล้ว ท่านที่เป็นแฟนพันธุ์แท้คงพอทราบถึงตัวย่อร้านนั้นมาจากชื่อผู้ก่อตั้ง คือ นายกาบ เฉียบฉลาด แต่ผู้ที่ลงมือทำตัวจริงนั้นเป็นภรรยา ชื่อ นางสารภี ที่สืบทอดฝีมือมาจาก นางลี้ ขำอัมพร ที่เรียนรู้มาจากตอนอยู่ห้องเครื่องในวัง
แสงเงาระหว่างวันก็มีความแตกต่างกัน จะมาช่วงเช้า หรือช่วงบ่ายก็ให้อารมณ์ไม่เหมือนกัน เอาเป็นว่าสะดวกเวลาไหนก็แวะมาลองก่อนสักครั้ง เพื่อเป็นประสบการณ์ประกอบการตัดสินใจ หากดูจากภาพของคุณโจ้ ศุภสิธ ก็จะเห็นว่าได้เลือกใช้โทนสีต่างๆที่มีอยู่ในกล้อง GR IIIx ผสมผสานกับจังหวะการกดชัตเตอร์ที่จัดวางองค์ประกอบเล่าเรื่องได้พอดิบพอดี
รอบเกาะรัตนโกสินทร์ยังมีสถานที่น่าสนใจอีกหลายแห่งรอให้ GRist ไปเช็คอินเก็บภาพความประทับใจ.. เพียงก้าวออกไปก็จะค้นพบความสวยงาม